به گزارش حافظ نیوز، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی فعال‌ سازی مکانیسم ماشه توسط سه کشور اروپایی را اقدامی «غیرحقوقی و صرفاً سیاسی» توصیف کرد و هشدار داد که جمهوری اسلامی ایران در صورت اجرایی شدن این روند گزینه‌ های متعددی را از جمله خروج از معاهده عدم‌ اشاعه (NPT) در دستور کار قرار خواهد داد.

فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» اقدامی سیاسی خوانده شد؛ ایران خروج از NPT را جدی می‌ داند

در گفت‌ و گو با خبرنگار پارلمانی، فداحسین مالکی با اشاره به اقدام اخیر تروییکای اروپایی (بریتانیا، فرانسه و آلمان) برای فعال‌ سازی سازوکار بازگشت تحریم‌ ها (مکانیسم «اسنپ‌بک») گفت که این حرکت پس از خروج آمریکا از برجام «ماهیت حقوقی و فنی» خود را از دست داده و هدف اصلی آن سیاسی و فشار‌آور است. به باور او، این اقدام بازتاب شکست راهبرد های غرب در میدان و واکنش‌ هایی است که از سوی بازیگران منطقه‌ ای و بین‌المللی مانند چین و روسیه نیز مورد انتقاد قرار گرفت.

مالکی: ایران حسن‌نیت نشان داد، اما طرف مقابل سیاسی عمل کرد
مالکی با یادآوری اینکه تهران به‌رغم تردید ها برای جلوگیری از «بهانه‌جویی» غربی‌ ها پای میز مذاکرات نشست، تأکید کرد که طرف غربی با دیدن ناکامی دیپلماتیک خود، به سمت «اقدامات سیاسی و حتی نظامی» رفت و در نتیجه رسوایی سیاسی برای آنان رقم خورد. او همچنین اعلام کرد که در مذاکرات اخیر با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز ایران حاضر شد همکاری کند اما این توافق نتوانست مانع از اقدام اروپایی‌ها شود.

پیامدها و گزینه‌ های ایران

نماینده زاهدان هشدار داد که اگر روندی که اکنون در شورای امنیت در جریان است اجرایی شود، ایران گزینه‌هایی جدی را مدنظر قرار خواهد داد: نخست خروج از موافقت‌نامه اخیر با آژانس و سپس در دستور کار قرار گرفتن «خروج از معاهده NPT». او این اقدامات را واکنش‌ هایی توصیف کرد که می‌تواند معادلات منطقه‌ ای و بین‌المللی را پیچیده‌تر کند. تهدید یا بحث درباره کناره‌گیری از NPT در ماه‌های اخیر نیز از سوی برخی مقام‌ ها و ناظران گزارش شده است.

واکنش و وضعیت در شورای امنیت

در پی فعال‌ سازی مکانیسم ماشه از سوی سه کشور اروپایی، شورای امنیت سازمان ملل در روز های اخیر درگیر رای‌ زنی‌های فشرده‌ ای شده است و گزارش‌ها از تلاش‌ های دیپلماتیک گسترده برای جلوگیری از تشدید تنش حکایت دارد. برخی گزارش‌ های بین‌المللی تأکید کرده‌اند که تصمیم‌گیری در این باره می‌تواند روابط بین قدرت‌ها را وارد فصل جدیدی کند و پیامد های اقتصادی و سیاسی شفاف و قابل توجهی برای ایران و بازیگران خارجی داشته باشد.

تحلیل: سیاست یا حقوق — خلأیی که برای واکنش‌ها فراهم آمد

حقوقدانان و تحلیلگران بین‌المللی از زمان خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام بارها نسبت به پیچیدگی‌ های حقوقی «مکانیسم ماشه» یادآوری کرده‌اند؛ از منظر تهران و برخی اعضای غیر غربی شورای امنیت، این سازوکار پس از تغییر نقش طرف‌ها در برجام کارکرد پیشین خود را از دست داده است. از سوی دیگر، حامیان بازگشت تحریم‌ها معتقدند که توقف یا کاهش دسترسی آژانس به اطلاعات و شواهد فنی «پاسخ» مناسبی را طلب می‌کند. این دو نگاه متضاد، فضا را برای مناقشه سیاسی فزاینده فراهم کرده است.

ابعاد منطقه‌ ای و راه‌ های واکنش بازیگران دیگر

مالکی هشدار داد که فعال شدن مکانیسم ماشه می‌تواند باعث تغییرات اساسی در رویکرد بازیگران منطقه‌ای شود و حتی کشورهای حاضر در سازمان‌ های منطقه‌ ای، مانند نشست‌های شانگهای یا گروه‌بندی‌های منطقه‌ای دیگر، به دنبال مسیرهای جایگزین در روابط سیاسی و اقتصادی خود با غرب و آمریکا بروند. تحلیلگران می‌گویند در صورت تشدید تحریم‌ها، تهران احتمالاً نه‌ تنها بر تنش دیپلماتیک بلکه بر تقویت پیوند های منطقه‌ ای و اقتصادی با طرف‌ های غیر برجامی تمرکز خواهد کرد.

نتیجه‌گیری و چشم‌انداز

اظهارات نماینده مجلس نشان می‌دهد که تهران همچنان از راه‌ های دیپلماتیک و مذاکره‌ ای سخن می‌گوید، اما در کنار آن گزینه‌ های بازدارنده و حقوقی را نیز به‌صورت جدی دنبال می‌کند. آنچه در روز ها و هفته‌ های آینده روشن خواهد شد، توانایی جامعه بین‌الملل در ارائه مسیر های دیپلماتیک مؤثر برای کاهش تنش است — و اینکه آیا بازگشت تحریم‌ های سازمان ملل می‌تواند به‌عنوان راه‌حل مورد قبول بخش عمده‌ ای از شورای امنیت در نظر گرفته شود یا خیر.

انتهای خبر/